Σύμφωνα με το άρθρο 10 (παρ. 16) του ν. 3156/2003 προβλέπεται ότι επί τιτλοποίησης των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων, από τράπεζα σε εταιρία ειδικού σκοπού, είναι δυνατόν να ανατεθεί με έγγραφη σύμβαση, η οποία σημειώνεται στο δημόσιο βιβλίο του άρθρου 3 του ν. 2844/2000 η διαχείριση των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων σε πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, το οποίο στην περίπτωση που η εταιρία ειδικού σκοπού (απόκτησης) δεν εδρεύει στην Ελλάδα, πρέπει να είναι εγκατεστημένο στην Ελλάδα. Ειδικότερα, για την άνω σύμβαση διαχείρισης, η οποία κατά τα εννοιολογικά της στοιχεία ταυτίζεται με τη σύμβαση εντολής (713 επ. ΑΚ) και αντιπροσώπευσης (211 επ ΑΚ), από τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 14 του ν. 3156/2003, συνάγεται ότι η ως άνω εταιρία διαχείρισης ενεργεί πράξεις διαχείρισης ως αντιπρόσωπος και για λογαριασμό της εταιρίας ειδικού σκοπού
(απόκτησης). Ο νόμος, στην περίπτωση της μεταβίβασης απαιτήσεων με σκοπό την τιτλοποίηση, δεν απονέμει στην εταιρία διαχείρισης ενεργητική κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση, αλλά ρυθμίζει απλά τους όρους και το πλαίσιο της εκτέλεσης εξώδικων διαχειριστικών (νομικών ή υλικών) πράξεων με σκοπό την είσπραξη (για λογαριασμό της εντολέως της, δικαιούχου) των απαιτήσεων από τους οφειλέτες. Εξάλλου, με τον ν. 4354/2015 δεν καταργήθηκε η καθιερωθείσα με το ν. 3156/2003 δυνατότητα απόκτησης και διαχείρισης επιχειρηματικών δανείων κλπ. με τιτλοποίηση, αλλά εξακολούθησε και εξακολουθεί να ισχύει για τις μεταβιβάσεις απαιτήσεων που γίνονται με τους δικούς του όρους και διαδικασία. Μάλιστα, για να μην υπάρχει σύγχυση για τις εφαρμοζόμενες σε κάθε περίπτωση νομοθετικές ρυθμίσεις, ρητά ορίστηκε στο άρθρο 1 παρ. 1 περ. δ’ του ν. 4354/2015 ότι οι διατάξεις του τελευταίου δεν επηρεάζουν την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3156/2003. Επομένως, οι διατάξεις του ν. 4354/2015 και όσα αυτές προβλέπουν για την κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση (ως μη δικαιούχων διαδίκων) των εταιριών διαχείρισης δανείων κ.λπ. που αυτός καθιερώνει, δεν εφαρμόζονται επί των εταιριών διαχείρισης του ν. 3165/2003. Ειδικότερα, τέτοια εξουσία κατ’ εξαίρεση νομιμοποίησης μη δικαιούχου διαδίκου δεν απονέμει στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων που μεταβιβάστηκαν κατά τους όρους του ν. 3156/2003 και η ρύθμιση του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 4354/2015 δεν εφαρμόζεται σ’ αυτές. Η εταιρία στην οποία η εταιρία ειδικού σκοπού [απόκτησης με τιτλοποίηση απαιτήσεων] του άρθρου 10 του ν. 3156/2003 αναθέτει με σύμβαση εντολής την διαχείριση των αποκτώμενων απαιτήσεων, δεν έχει οριστεί εκ του νόμου μη δικαιούχος, κατ’ εξαίρεση νομιμοποιούμενος, διάδικος, και επομένως δεν νομιμοποιείται να ενεργεί διαδικαστικές πράξεις για λογαριασμό της εντολέως της εταιρίας, ούτε η μεταξύ τους σύμβαση και η παροχή πληρεξουσιότητας μπορεί να καθιδρύσει κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση. Κατ’ ακολουθίαν, διαδικαστική ενέργεια που επιχειρεί για λογαριασμό της εταιρίας ειδικού σκοπού απόκτησης απαιτήσεων, ενεργούμενη από αυτήν είναι απαράδεκτη λόγω έλλειψης νομιμοποίησης.
Ο παραπάνω ισχυρισμός για την έλλειψη ενεργητικής νομιμοποίησης εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από τα δικαστήρια, εφόσον επισημανθεί από τον οφειλέτη, ότι πρόκειται για τιτλοποιημένη απαίτηση του Ν. 3165/2003, αφού ούτε ο νόμος παρέχει σ’ αυτές τις εταιρίες το δικαίωμα παράστασης ως μη δικαιούχος διάδικος, ούτε η σύμβαση μπορεί να καθιδρύσει κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση. Επίσης θα μπορούσε να προταθεί ως λόγος ανακοπής ακόμα και μετά τον πλειστηριασμό, αν ο οφειλέτης δεν
έχει απολέσει το δικαίωμα ασκήσεως ανακοπής.
Αν επικρατήσει η παραπάνω νομική ερμηνεία, που είναι κατά την άποψή μου η ορθή, η διαχείριση των κόκκινων δανείων θα γίνει εξαιρετικά δύσκολη για τις αλλοδαπές εταιρίες που απέκτησαν τιτλοποιημένες απαιτήσεις, αφού θα πρέπει να εδρεύουν στην Ελλάδα για να προχωρούν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς κι όχι να αναθέτουν με συμβάσεις και πληρεξούσια την εκπροσώπησή τους από τρίτους.
Η Εφετειακή απόφαση που εκδόθηκε επί αιτήσεως αναστολής εντολέα μου λύνει θετικά κι ένα ακόμα πρόβλημα που ήταν αρρύθμιστο λόγω νομοθετικού κενού. Όταν η επιταγή προς εκτέλεση επιδόθηκε πριν την 1η.1.2022, οπότε δεν εφαρμόζεται το νέο άρθρο 938 ΚΠολΔ [το οποίο προβλέπει αναστολή εκτέλεσης εφόσον ασκήθηκε έφεση κατά της απόφασης επί ανακοπής], και η απόφαση επί της ανακοπής που ασκήθηκε κατά της αναγκαστικής εκτέλεσης δημοσιεύθηκε μετά την 1η.1.2022, εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 937 ΚΠολΔ, όπως αυτή ίσχυε πριν την τροποποίηση της με τον ν. 4842/2021, λύση σύμφωνη με το πνεύμα και το σκοπό του Νόμου.
Την απόφαση ΜΕφΑθ 3577/2022 μπορείτε να αναζητήσετε στο:
https://www.dsanet.gr/Epikairothta/Nomologia/MonEfAth%203577.2022.htm
https://solonnomologia.gr/docui-ui/APP/connector/0/111/url/%CE%9C%CE%BF%CE%BD.%CE%95%CF%86.%CE%91%CE%B8.3577.2022.pdf
https://www.minfin.gr/sychnes-eroteseis-apanteseis-gia-ton-nomo-n.-4354/20151/-/asset_publisher/oORcqIsqT0zl/content/dieukriniseis-gia-ten-epharmoge-tou-n-4354-2015-kata-te-metabibase-meso-titlopoieses-me-exyperetoumenon-daneion?inheritRedirect=false
Ευφροσύνη Εικοσιπεντίδη
Δικηγόρος Αθηνών
